Bardzo często wspólnicy spółki z o.o., świadczą na rzecz spółki w jakiej mają udziały, usługi lub dokonują z nią innych operacji gospodarczych, zarówno jako osoby fizyczne oraz podmioty gospodarcze.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych( CIT) jak i ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych( PIT) posługuje się pojęciem podmioty powiązane.
Z wystąpieniem takiego stanu rzeczy związany jest obowiązek sporządzania szczególnej dokumentacji podatkowej dla określonych transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Ustawa o CIT w art.9a.1. Stanowi, że „Podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4, (…) są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji”.
Ustawa o PIT w art.25a.1. Stanowi, że „Podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4, (…) są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji”.
Obie ustawy zawierają w tych przepisach po słowach „ ust. 1 i 4” zapisy „ – lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową”.
Ustawa odsyła do swych przepisu – art.11 ust. 1 i 4 oraz odpowiednio art. 25a ust.1 i 4 jako właściwego dla ustalenia znaczenia pojęcia „ podmioty powiązane”. Dla spółki z o. o., będą to podmioty powiązane z tą spółką jako podatnikiem.
Podmiotami powiązanymi ze spółka z o.o w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT oraz art. 25a ust. 1 i 4 ustawy o PIT są:
-
podmioty wskazane poniżej, tj.:
-
osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem krajowym”, które biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiadają udział w kapitale tego przedsiębiorstwa( w tym spółki z o.o.), albo
-
osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, które biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym ( np.: spółka z o.o.)lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego( w tym spółki z o.o.), albo
-
osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów,
-
podmiot krajowy ( osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
-
ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.
-
Gdy w związku z takimi transakcjami zapłata należności z nich wynikających dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
-
o ile w wyniku zaistnienia takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały.
Mowa jest o następujących działaniach wspólnika spółki z o.o.- wskazujących na powiązanie spółki i jej wspólnika będącego osoba fizyczną:
-
branie przez wspólnika bezpośrednio udziału w zarządzaniu przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
branie przez wspólnika pośredniego udziału w zarządzaniu przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
branie przez wspólnika bezpośrednio udziału w kontroli przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
branie przez wspólnika pośredniego udziału w kontroli przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
posiadanie udziału w kapitale takiego przedsiębiorstwa( w tym spółki z o.o.),
-
branie przez wspólnika bezpośrednio udziału w zarządzaniu przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
branie przez wspólnika pośredniego udziału w zarządzaniu przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
branie przez wspólnika bezpośrednio udziału w kontroli przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
branie przez wspólnika pośredniego udziału w kontroli przedsiębiorstwem ( np.: spółki z o.o.) położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-
posiadanie udziału w kapitale takiego przedsiębiorstwa( w tym spółki z o.o.),
-
równoczesne branie bezpośrednio lub pośrednio udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadanie udziału w kapitale tych podmiotów ( dotyczy to co najmniej dwóch podmiotów),
-
branie udziału bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu krajowego,
-
równoczesne branie bezpośrednio lub pośrednio udziału w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadanie udziału w kapitale tych podmiotów( dotyczy to co najmniej dwóch podmiotów).
Nadto konieczne jest także to, by:
-
zapłata należności wynikających z transakcji innych niż umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze – dokonywana była:
-
bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową, lub
-
bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu, mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, albo
-
-
zawierana była umowa spółki niebędącej osobą prawną, a jedną ze stron takiej umowy był podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
-
zawierana była umowa wspólnego przedsięwzięcia lub umowa o podobnym charakterze, a jedną ze stron takiej umowy był podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
-
zawierana była umowa umowa o podobnym charakterze do umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia – a jedną ze stron takiej umowy był podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
Jedyny wspólnik spółki z o.o:
-
posiada w niej 100% udziałów w jej kapitale zakładowym,
-
ma prawo do jej bezpośredniej kontroli stosownie do przepisów kodeksu spółek handlowych,
Tylko z powyższych względów należy uznać, że wspólnik ten jest podmiotem powiązanym ze spółką z o.o.